HET SPOOK DER PURITEINEN

Onlangs nog dook dit spook op in de figuur van dichter, graecus Ilja Leonard Pfeijffer. Hier volgen enkele kreten uit De mythe van de verstaanbaarheid, een schotschrift dat verscheen in het oktobernummer van het tijdschrift Bzzlletin: 'Doordat de meeste nieuwe dichters geboren zijn op het podium schrijven ze gedichten die maximaal zijn toegesneden op een luisterend publiek. En wat voor soort gedichten zijn dat? Verstaanbare gedichten.' Maar, wijst hij ons terecht: 'Onbegrijpelijke poëzie is altijd beter dan makkelijke poëzie.' Immers: 'Verstaanbare poëzie is eenduidig, eendimensionaal, recht-toe-recht-aan en plat. Zij vertoont de drang tot simplificeren omwille van de duidelijkheid. Daarom is zulke verstaanbare poëzie vals en leugenachtig. [...] Verstaanbare poëzie kun je lezen zoals je de gebruiksaanwijzing voor een wasmachine leest.'
 Pfeijffers stuk sloeg in dichterskringen in als een bom. Dat is welbeschouwd de enige verdienste van zijn megalomane 'essay' dat krioelt van de feitelijke onjuistheden. In een dag vulde mijn mailbox zich met de verontwaardigde reacties van dichters die zich door hem geschoffeerd voelden en ten onrechte geëtiketteerd. Het werd zowaar gezellig op het web. In het duister van cyberspace lichtten plots onvermoede poëten op als sterren, supernova's en kometen.
 Sinds die dag is er veel veranderd. Er werd verwoed heen en weer gemailed, er werden essays geschreven en commentaren, er werd gebriest en gekeft, ja er ontstond spontaan een virtueel symposium van poëten, dat door de Groningse dichter en webmaster Bart FM Droog voortdurend nieuwe impulsen kreeg toegediend. Wie geïnteresseerd is in de ins & outs van Neerlands eerste literaire veenbrand in cyberspace, surfe naar www. epibreren.com/reacties.
 Het ontstaan van een virtuele gemeenschap van dichters heeft belangwekkende implicaties. Er vormt zich een subgroep van poëtisch georiënteerde digirati. De onderlinge communicatiefrequentie neemt - als daartoe aanleiding is - toe, net als het reagerend vermogen; informatie kan à la minute worden opgevraagd, boekingen kunnen online worden gedaan. Staan we aan de vooravond van een nieuwe kettingreagerende netwerkpoëzie die met lichtsnelheid door fiberoptische kabels wordt gestuwd om steeds weer nieuwe hoedanigheden aan te nemen? Zal het poëticaal discours zich, nu het niet meer afhankelijk is van de trage, gedrukte media, permanent gaan versnellen? In ieder geval schept het internet een aantal technologische randvoorwaarden voor de bloei van de uitvoerende dichtkunst.(..)
 Nu, vier jaar later [na een podiumbestorming van de schrijver in 1996 - BfmD], lijkt de Nederlandse podiumscene (waarmee bedoeld wordt: d'e dichters die belang hechten aan een goede podiumpresentatie en een verstaanbare voordracht) weer te zijn opgebloeid. Er zijn weer volop dichters die niets liever doen dan op een podium springen en daartoe ook de kans krijgen. Dit is niet de verdienste van enkele personen, maar van verschillende generaties poëten en programmeurs voor wie poëzie óók op de bY¨hne hoort - met of zonder muziek. Benn Posset, Louis Behre, Johnny van Doorn, Carla Bogaards, Koos Dalstra, Frank Starik, Erik-Jan Harmens, Diana Ozon, Jacek Nichs, de Dichters uit Epibreren, Ruben van Gogh en vele anderen - ze droegen allemaal, gezamenlijk of los van elkaar, hun steentje daaraan bij. De kloof tussen poëzie en popmuziek, tussen 'hoge' en 'lage' cultuur is, tot groot ongenoegen van een hooghartige elite, verkleind, wat onlangs ook weer bleek op het Lowlands muziekfestival, waar een paar honderd mensen kwamen luisteren naar podiumdichters.
(Olaf Zwetsloot, Groene Amsterdammer, 6-1-2001 - het volledige artikel staat op www.epibreren.com/reacties ) 

naar boven

BENZINE

Natuurlijk is Droog komisch. Hij moet wel. In zijn tweede bundel Benzine scheurt hij door Europa. In een Opel Vectra of in een dubbeldekstrein. Zelfs een fikse zwempartij staat op zijn programma: 'De Carmina Burana zingend/ togen wij naar het Noorden/ om met zeehonden op te zwemmen/ in het zog van het eiland'. Aldus het eerste kwatrijn van het gedicht 'Oerol'. 'Oerol' is, getuige het tweede kwatrijn, een dichtersgedicht: 'denkend aan Holland/ stapten we in de zee/ waar ontploffende potvissen/ boem-boem paukeslag knalden.' Dat zijn er twee, waarvan Marsman verderop in dit gedicht nog een keer terugkomt. In het derde kwatrijn treft de ietwat onderlegde poëzielezer vader en zoon Campert aan. Lees dat maar zelf in de bundel Benzine van de dichter Bart FM Droog (1966) die als een van de 'Dichters uit Epibreren' naam maakte op de Nederlandse, Vlaamse en zelfs Britse poëziepodia. Bart debuteerde in 1998 met Deze dagen, een bundel die collega J.A. Deelder de kwalificatie 'nieuwe klassieker' ontlokte. Deelder is ook komisch.
(Ton Verbeeten, De Gelderlander, 12-1-2001)

naar boven

GERRIT KOMRIJ OPENT LANDELIJKE GEDICHTENDAG

ARNHEM - De tweede Landelijke Gedichtendag wordt dit jaar op 25 januari gehouden. In vrijwel alle middelgrote en grote gemeenten in Nederland vinden er dan poëtische manifestaties plaats.
De Gedichtendag, georganiseerd door Poetry International, wordt door Dichter des Vaderlands Gerrit Komrij geopend in de Rotterdamse boekhandel Donner. Komrij zal daar zijn plannen voor het komend jaar bekendmaken. Ook presenteert hij er de Gedichtendagbundel Staalkaart, die door Judith Herzberg voor de gelegenheid werd geschreven. Het boekje, dat dertien gedichten bevat, is vanaf 25 januari in een groot aantal boekhandels voor een rijksdaalder te koop.
De Dichter des Vaderlands reikt de Gedichtendagprijzen uit voor de beste drie gedichten van 2000. De winnende gedichten worden op ansichtkaarten gedrukt, die gratis worden uitgedeeld in hotels, benzinestations, supermarkten en andere openbare gelegenheden. In Amsterdam, diezelfde avond, worden in De Balie de nieuwe dichtbundels van Komrij (Luchtspiegelingen), Anneke Brassinga en Jules Deelder ten doop gehouden.
De voorzitter van de Tweede Kamer, Jeltje van Nieuwenhoven, opent de zitting van de Kamer met een gedicht. Op de avond van Gedichtendag leest Joost Prinsen op televisie 'ideale gedichten' voor van Rutger Kopland, Leo Vroman, Anna Enquist en Elly de Waard. In Nova worden de nominaties voor de VSB Poëzieprijs bekendgemaakt.
In Musis Sacrum in Arnhem worden tijdens een 'Poetry Slam' gedichten voorgedragen door de Groningse groep Dichters uit Epibreren en door de performing poets Tommy Wieringa, Tsaed Bruinja, Hagar Peeters en Albertina Soepboer. Ook H.H. ter Balkt zal enkele verzen ten gehore brengen. Aanvang 10.30 uur, entree f. 15.
In Nijmegen geeft dichter Leendert Witvliet in cultureel café Merleyn aan de Hertogstraat een poëzieworkshop aan de tweede klassen havo/vwo van het Montessori College. De leerlingen zullen zelf ook gedichten schrijven en voordragen. Aanvang 14 uur, toegang gratis. (...)
(De Gelderlander, 13-1-2001)

naar boven

GEEN DADEN, MAAR WOORDEN

(...) Bart Droog, onvermoeibaar podiumbeest, verwart, evenals veel van zijn vrienden, cyberspace met de werkelijkheid: 'Spartelde in de baarmoeder / van deze dagen / nieuwe eeuwen tegemoet // in beeldschermgloed / knalden uit boxen / helse kreten door het vlees' (...)
(Piet Gerbrandy, De Groene Amsterdammer, 27-1-2000)

naar boven

MUZIEKFESTIVAL TEGEN HET GAT IN DE GROTE MARKT

Donderdag 8 februari vindt er in de Waagstraat een popfestival plaats. Organissator, het Comité Geen Gat in de Grote Markt (GGGM) wil met het festival de aandacht vestigen op de gemeentelijke plannen. Omdat volgens het comité ook veel muzikanten niets zien in de plannen voor een garage, heeft het een muziekfestival georganiseerd.
Door middel van het festival wil zij iedereen oproepen om vooral te gaan stemmen. Het motto van de avond luidt: 'Het lot van de Grote Markt ligt in jouw handen'.
Vanaf zes uur 's avonds staan de volgende bands op het podium: De Skabouters, De Dichters uit Epibreren, JohnLenin en Goedkoop Scoor'n.
Tijdens het festival zullen leden van GGGM voorlichting geven over de plannen met de Grote Markt.
(Groninger Gezinsbode, voorpagina, 7-2-2001)  

naar boven

BIG BUSINESS

Mijn in 1996 gestarte tournee langs de literaire podia in Nederlandstalige contrreien bracht me op de Landelijke Gedichtendag ditmaal in Arnhem, in een etablissement genaamd Musis Sacrum. Op het programma stonden onder meer: H.H. ter Balkt, Maria Barnas, Tsead Bruinja, De Dichters uit Epibreren, Petra Else Jekel, Hagar Peeters, Albertina Soepboer, Tommy Wieringa en Arjan Witte. Er was wat bijzonders aan de hand. We werden geacht het tegen elkaar op te nemen. Het publiek moest aan het einde van de avond een winnaar verkiezen middels stembiljetten.
De Dichters uit Epibreren beten het spits af, maar werden gediskwalificeerd omdat hun waddenfurby's doping hadden gebruikt en tijdens het optreden nogal tekeer gingen tegen het publiek. H.H. ter Balkt droeg voor buiten mededinging, want hij won in 1998 al de Constantijn Huygensprijs en hij wilde ons naar ik aanneem een eerlijke kans geven. Tommy Wieringa had ongelukkigerwijs zijn wedstrijdschoenen uit Marokko aangetrokken en verspilde bovendien veel kostbare tijd in een twistgesprek met een persfotograaf die onvervaard het podium besteeg om pal naast de dichter te gaan fotograferen. Tsead Bruinja deed de Arnhemnezen versteld staan met een Friese tekst over een vrouw die in een brandend huis woonde en Arjan Witte speelde piano onder het voordragen, wat een niet uit te vlakken hoeveelheid techniek vereist. Hekkensluiters waren de immer stralende Hagar Peeters en een gitarist die haar begeleidde. Tot mijn vreugde deed Hagar ook het titelgedicht van haar debuutbundel Genoeg gedicht over de liefde vandaag met daarin de prachtige regels: 'Het leven laat zich maar al te graag / liever beschrijven dan beleven.'
Albertina Soepboer bleek bij het publiek uiteindelijk het meest in de smaak te vallen. Ik mocht met haar de eerste plaats delen, maar dat kwam enkel doordat ik een jolig sonnet had geschreven over de door goedgelovigen heilig verklaarde Hollandse dichter/kynoloog Ilja L. Pfeijffer en dat was natuurlijk gemakkelijk scoren. (...)
(Ronald Ohlsen, Vera Krant 3, 7-2-2001)

naar boven

LETTEREN

Utrecht: 'Beelspraak' is een multimediaal festival over literatuur en videokunst, zaterdag om 20 uur in Ekko, Bemuurde Weerd WZ 3. Deelnemers zijn o.a. Bart FM Droog en Jan Klug, Serge van Duijnhoven, Gabriel Kousbroek, Maartje Duin, Ruben van Gogh, Ingmar Heytze en il Luster.
(Volkskrant, 8-2-2001)

naar boven

POPFESTIVAL

Tegen het Gat in de Grote Markt wordt vanavond vanaf zes uur een popfestival gehouden in de Waagstraat. Vijf Groninger bands treden op om steun te betuigen aan het verzet tegen de parkeergarage. 'Die toffe gasten' presenteren de avond en priester-politicus Herman Verbeek zorgt voor 'een moment van bezinning tussen al het muzikale geweld.'
Goedkoop Scoor'n, de Skabouters, Niente, de Dichters uit Epibreren en Johnlenin treden op.
(Nieuwsblad van het Noorden, 8-2-2001)  

naar boven

FRIESE BOEKENWEEK NU OOK MULTICULTUREEL

Niet alleen de Nederlandse boekenweek, ook Fryske Boekenwike 2001, die plaats vindt van 21 februari tot en met 3 maart, beweegt zich tussen twee culturen. Vanavond zullen op het traditionele Boekefeest, het Boekenbal van het Noorden, onder anderen de in het naburige Groningen woonachtige dichters Tsead Bruinja, Bart FM Droog, Tjitse Hofman en Albertina Soepboer optredens verzorgen. Die zijn een vervolg op het project Woudklanken uit oktober vorig jaar, waarbij in een galerie op het Friese platteland steeds een Friestalige auteur, een Nederlandse auteur en een muzikant werden opgesloten om samen een literair programma te maken.
Ook het Friese boekenweekgeschenk kijkt over de grens van Friesland. Het is het nieuwste werk van de Friese schrijver Douwe Kootstra (Drachten, 1951): Berjochten út Boedapest. Helemaal toeval is dat niet, zegt Jannie Bottema van de organiserende stichting It Fryske Boek: 'Douwe Kootstra is een schrijver van voornamelijk reisverhalen. Meestal bemoeien we ons niet met het thema van de Nederlandse Boekenweek, maar nu was het een mooie gelegenheid om hem te vragen het geschenk te maken'. Kootstra's boek, dat verschijnt in een oplage va 3.500 exemplaren, is het levensverhaal van een Hongaars hongerbern dat opgroeit bij een familie in Arum. De Boekwike werd tien jaar geleden losgekoppeld van de Nederlandse boekenweek en heeft sindsdien veel aan belang en invloed gewonnen, volgens Bottema.
Volgens de Groningse dichter Bart FM Droog is de toenadering tussen Groningse en Friese dichters vooral te danken aan Tsead Bruinja. 'Die heeft zich ervoor ingezet tal van Friese auteurs bij projecten in Groningen te betrekken. waar in het verleden vooral gekift werd tussen Friezen en Groningers, is nu samenwerking het motto'. Bruinja debuteerde onlangs met de Friestalige bundel De wizers yn it read. 
In de Randstad gaat het minder voorspoedig met de Friese cultuur: de Universiteit van Amsterdam heeft - ondanks een golf aan protesten, zie Boeken 15.12.00 - vorige week definitief besloten de opleiding Fries te sluiten. Alleen in Groningen kan nu nog Fries worden gestudeerd.
(Arjen Fortuin, NRC Handelsblad, 16-2-2001)

naar boven

LEESCLUBS

De boekenweek staat weer voor de deur en ter gelegenheid daarvan organiseert Tivoli 'Writers Block', een literaire tournee door het clubcircuit. Met optredens van o.a.schrijver Ronald Giphart, dichteres Hagar Peeters en striptekenares Barbara Stok. De kick-off is in Tivoli in Utrecht en na het Writers Block kun je daar swingen met deejays St. Paul & Gijsbert.

WRITERS BLOCK. 15/3, Tivoli, Oudegracht 245,Utrecht. 17/3, Melkweg, Lijnbaansgracht 234a, Amsterdam. 21/3, 013, Veemarktstraat 44, Tilburg. entree: F 25,-. aanvang 21u. Info, tel.: 030-231.14.91 of surf naar www.tivoli.nl.
(Flair, weekblad 12/1074, 13-3-2001) 

naar boven

LITERATUUR

Omdat het boekenweek is, doen Nederlandse schrijvers, dichters en striptekenaars hun ding tijdens een bescheiden clubtournee. Met Ronald Giphart (schreef: Ik omhels je met duizend armen en Ik ook van jou) en Jack Nouws (De gemonteerde vrouw), Hagar Peeters en De Dichters uit Epibreren plus Reid, Gelijnse & Van Tol (Fokke en Sukke) en striptekenares Barbara Stok (Barbaraal tot op het bot).
Writers Block 15/3 Tivoli Utrecht - 17/3 Melkweg, Amsterdam - 21/3 013, Tilburg
(Carp, 13-3-2001)

naar boven

naar boven

BOEKENWEEK: TOURNEE

Een literaire tournee met dichters, schrijvers en striptekenaars, begint vanavond in Utrecht (Tivoli), en trekt vervolgens zaterdag naar Amsterdam (Melkweg) en woensdag naar Tilburg (013). Deelnemers zijn o.a. Ronald Giphart, Jack Nouws, Hagar Peeters, De Dichters uit Epibreren en striptekenares Barbara Stok.
(Volkskrant, 15-3-2001) 

naar boven

VERPLEGER WINT VAN EPIBREREN
Circus Boekenweek

De grijze poëten die jaar-in-jaar-uit de Nacht van de Poëzie aandoen, sterven duizend doden zodra ze, zwetend uit alle poriën en knipperend met de ogen, achter het spreekgestoelte moeten plaatsnemen. Dichten en optreden zijn voor hen héél verschillende disciplines. Zelfs de onderhand toch behoorlijk geroutineerde dichteres Anna Enquist - wier programma 'Tussen Boven- en Onderstem' gisteren in deze kolommen werd besproken' - leek met smart uit te kijken naar het moment waarop zij zich weer in alle eenzaamheid in haar werkkamer mocht terugtrekken.
Dat de nieuwe lichting literatoren daar anders over denkt, is genoegzaam bekend. Pas op het podium lijkt hun adrenaline het kookpunt te bereiken. Een door poppodium Tivoli samengesteld elitecorps van deze Jonge Helden maakt momenteel een bescheiden tournee langs de Randstedelijke podia onder de trendy naam 'Writers Block'. De leden van dit schrijversblok zijn rond de dertig jaar en woonachtig in Utrecht - kennelijk een vruchtbare voedingsbodem voor literaire performers-, een bescheiden Groningse afvaardiging¹ buiten beschouwing gelaten.
Het gezelschap bestond uit de gevierde schrijvers Ronald Giphart en Jack Nouws, de 'podiumdichters' Hagar Peeters en De Dichters uit Epibreren en enkele striptekenaars: Barbara Stok en het trio² achter Fokke & Sukke.(...)
Het voorleestempo lag opzienbarend hoog, hetgeen culmineerde in een overrompelende bijdrage van Nouws. alsof hij snel-articulator Danny Kaye wilde overtroeven, las Nouws een ademloos gedicht³ voor waarin alle ingrediënten van het Utrechtse uitgaansleven aan bod kwamen: 'Condoomautomatenmaandverbandautomatenpispotten.' En zo verder. Ook sprak Nouws in liefdevolle bewoordingen over zijn oudste zusje, een geestelijk gehandicapte vrouw die door de geboortetang met blijvende gevolgen werd mishandeld. Hagar Peeters sprak - als altijd met zwoele, hese stem - over iets wat aldoor 'dieper en harder' ging., hetgeen resulteerde in een 'dijkdoorbraak tussen de dijen'. Striptekenares Barbara Stok toonde dia's van haar werk - kernachtige, Peter van Straaten-achtige prenten - en wijdde tragikomisch uit over zaktelefoons in de bioscoop en de gevolgen van 'stuffkoekjes' op popfestivals. Waarna de best verkopende schrijver van het Utrechtse, Ronald Giphart, de hoogtepunten van de avond voor zijn rekening nam met passages uit zijn recente succesroman Ik omhels je met duizend armen. Hierin beschrijft hij het zelfgekozen overlijden van zijn moeder. Ze was een 'expert in het maken van misplaatste opmerkingen'. Toen ze in een rolstoel werd rondgeleid door een tentoonstelling die zoonlief had ingericht, liet ze zich ontvallen: 'Wat een wanstaltig interieur, ze hadden jòu moeten vragen!'
De held van de nacht werd de laatste verpleger van Gipharts vrijwel compleet verlamde moeder, een eeuwig levenslustige, kolossale Antilliaan die haar in een hangmat hing en haar - omringd door alle gezinsleden - op de maat van een merengue heen en weer liet swingen.
Daar konden de luidruchtige, doch grotendeels onverstaanbare⁴ Dichters uit Epibreren niet tegenop.
(Jeroen de Valk, Utrechts Nieuwsblad, 16-3-2001) 
noten:
1 De 'bescheiden Groninger afvaardiging' bestond uit vier van de in totaal acht optredenden. In totaal kwamen er drie uit Utrecht, één uit Soest en vier uit Groningen.
2 Het trio achter Fokke & Sukke bestond uit één persoon: Jean-Marc van Tol, de tekenaar, die middels een overheadprojector strips vertoonde en er over vertelde.
3 Het gedicht was in feite een prozafragment.
4 In dit verband verwijzen we naar Vrij Nederland, 9-12-2000, waarin Rob Schouten schreef: 'De al te verstaanbare Bart FM Droog en Tjitse Hofman' en natuurlijk naar 'De mythe der verstaanbaarheid' van I.L. Pfeijffer.

naar boven

DICHTERS UIT EPIBREREN OP ALL STARS SLAM IN GOETHE INSTITUUT

In het Goethe Instituut wordt op 30 maart het All Star Slam georganiseerd. Op deze rodeo van de poëzie zullen vooraanstaande Slamdichters uit Nederland, Duitsland en Zwitserland optreden.

Een Poetry Slam is van oorsprong een Amerikaans fenomeen. Dichters treden op voor een publiek dat het publiek zijn betrokkenheid of afkeer voor de dichter actief toont door aanmoediging en applaus dan wel hem uitjouwt of van het podium wegfluit. Een Slam is best te vergelijken met de 'open podia' zoals die in Nederland bekend zijn, alleen het wedstrijdelement is hier onbekend.
Op het All Stars Slam in het Goethe Instituut treden diverse Nederlandse dichters op, zoals 'De Dichters uit Epibreren', bestaande uit de Groningse dichters Bart FM Droog en Tjitse Hofman en de muzikant Jan Klug. In het Belgische Aarschot traden zij, naast anderen, vorig weekend op in een avond vol poëzie. In de eerste acts waren er momenten van tenenkrommend amateurisme, maar na de pauze kwam de gang er goed in. De Vlaming Hans Holvoet- Hanssen betoverde het publiek met een meeslepende act. Zwaaiend met een roestige sabel verdreef hij de grenzen van de werkelijkheid.

Schorre hond

'De Dichters uit Epibreren' sloot de avond af. De podiumact van deze groep is geen performance of cabaret, maar een spectaculaire show met een mooie belichting en sterk beeldende geluidsimpressies. De driemanscombinatie benutte de mogelijkheden van de poëzie over een grote breedte: van bezonkenheid naar confrontatie. Bart FM Droog benadrukt dat ze geen collectief zijn en dat ieder zijn eigen gedichten maakt. Op het podium brengen ze beurtelings hun gedichten, die muzikaal ondersteund worden door de jazzmuzikant en 'soundscape-creator' Jan Klug.
Bart FM Droog laat zich het best omschrijven als "een schorre hond die zijn gedichten naar de maan blaft". Droog: "Ieder gedicht vraagt om een eigen aanpak, soms is de schorre stem gewoon nodig ". In 1993 richtte Droog de uitgeverij 'Rottend Staal Publicaties' op, om op een betaalbare manier gedichten en poëzienieuws te publiceren. Altijd luidde de aanhef: 'Hallo zeg, o lezer begint'. De papieren versie bestaat niet meer, alleen nog de elektronische nieuwsbrief en archief. De gedichten worden nu uitgegeven door Uitgeverij Passage.
Epibreren stond ooit voor niet nader aan te geven werkzaamheden waarvan de indruk werd gewekt dat ze belangrijk zijn. De show die de Dichters uit Epibreren geven is er een die je niet snel zult vergeten.
All Stars Slam: Dichters uit Epibreren en anderen in het Goethe instituut op 30 maart. Aanvang 20.30 uur. entree fl. 10,-.
(Pauline Tonkens, Profiel&, Krant van de Hogeschool Rotterdam, 22-3-2001)
naar boven

GOETHE-INSTITUT NIET ALLEEN ONTMOETINGSPLAATS VOOR DE CULTURELE ELITE

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) was een veelzijdig kunstenaar. De omvang en diversiteit van zijn oeuvre is fenomenaal. Hij was niet alleen schrijver, dichter, maar vooral ook door zijn reizen een wereldburger. om die reden is zijn naam verbonden aan het Duitslandinstituut dat gevestigd is aan de Westersingel te Rotterdam.
'Het Goethe-Institut is niet alleen een instituut voor Duitstaligen, maar voor iedereen die interesse heeft in de Duits-Nederlandse geschiedenis.' Dat zegt Sabine Hentzsch, directrice van het Goethe-Institut. Het instituut kent drie belangrijke sectoren: de bibliotheek, waar alles over Duitse literatuur en vertalingen te vinden is, de taalcursussen en de cultuurafdeling. Die laatste sector vormt het hart van het Goethe-Institut en is vooral gericht op beeldende kunst. (...)
Het Goethe-Institut richt zich op het ogenblik vooral op jongeren. Op dit moment is er de fototentoonstelling tre zien van de fotograaf Andreas Herzau en op 30 maart zal de spraakmarathon All Star Slam Tournee starten met onder anderen De Dichters uit Epibreren, Wehwalt Koslovsky en de slam-koningin Tracy Splinter.
Goethe-Institut, Westersingel 9 Rotterdam (tel. 010-209.20.90). Open ma t/m do 10-19 uur, vr 10-17 uur). Toegang gratis.
(Pauline Tonkens, Profiel&, Krant van de Hogeschool Rotterdam, 22-3-2001)

naar boven

naar boven

LETTEREN

Verschillende steden, zeven dichters uit de Duitse, Zwitserse en Nederlandse 'slam- en performing poetry scene' geven in een avondvullend programma sprankelende voordrachten in het Engels, Duits en Nederlands. 'Inter Nationes': vrijdag om 20 uur in Goethe-Institut Rotterdam (Westersingel 9), dinsdag om 20.30 uur in de USVA in Groningen (Munnekenholm 10), woensdag om 20 uur in de Deutsche Bibliothek in Den Haag (Witte de Withstraat 31-33). Tel. 020-531.29.00.
(Volkskrant, 29-3-2001)

naar boven

LITERATUUR

Den Haag: Voordrachten in het Engels, Duits en Nederlands van internationaal opererende dichters in The All Stars Poetry Slam Tour 2001 van 30 maart t/m 7 april. Op 4 april (20u) in de Deutsche Bibliothek, Witte de Withstraat 31-33. (zie ook Groningen en Rotterdam). Inl 020-531.29.00 & www.epibreren.com/slam
(NRC Handelsblad, 29-3-2001)

naar boven

POËZIE

Overgewaaid uit Amerika, razend populair in Duitsland en nu voor het eerst in Groningen gepresenteerd (gesponsord door het Goethe-Institut): het fenomeen 'slam- and performing poetry'. Vier jonge Duitse dichters, een Zwitser en de eigen Dichters uit Epibreren geven op dinsdag 3 april in het USVA-theater grensoverschrijdende staaltjes van poëzieperformance. Aanvang 20.30 uur; entree fl. 10,-.
(UK #28, 29-3-2001)

naar boven

EEN GOED GEDICHT IS GATENKAAS
Bij de 21ste Nacht van de Poëzie en de VSB Poëzieprijs

Zijn 'onbegrijpelijke' dichters beter dan 'begrijpelijke'? En wie bepaalt dat? Vragen aan de vooravond van de Nacht van de Poëzie. en bij de jurering van de VSB-poëzieprijs

De dichters die morgenavond optreden tijdens de tijdens de 21ste Nacht van de Poëzie in Utrecht, zoals Astrid Lampe, Patty Scholten en Marjoleine de Vos, betreden niet alleen het podium. Ze betreden ook een strijdtoneel.
Want zoals in de jaren tachtig de dichtersgroep 'de Maximalen' zich afzette tegen de 'dichters van de stilte', zo worden de hedendaagse Nederlandse dichters in twee kampen ingedeeld. dat doet in ieder geval de jonge dichter Ilja Leonard Pfeijffer.
Het begon allemaal toen 'jonge' dichters als Erik Menkveld (toch ook geen twintig meer), Ingmar Heytze en Pfeijffer door bloemlezer en dichter Ruben van Gogh op één hoop werden gegooid in de bloemlezing Sprong naar de sterren (1999). Van Gogh omschreef het werk van zijn collega's als 'heldere, toegankelijke gedichten. Niks cryptisch. Niks hermetisch.'
Maar daar wilde Pfeijffer niks van weten. Hij splitste zich af van de groep dichters die Van Gogh beschreef, in het artikel 'De mythe der verstaanbaarheid' in het blad 'Bzzlletin' (oktober 2000). Hij schreef: 'Onbegrijpelijke poëzie is altijd beter dan makkelijke poëzie'. Een goed gedicht weerspiegelt volgens hem de complexiteit van het menselijk denken, en kent daarom een hoge 'inelkaargewikkeldheid'.
Om de boel op te poken onderscheidde Pfeijffer rappende podiumdichters van dichters die onalledaags orakelen, waarbij de laatsten op zijn sympathie konden rekenen. Vanzelfsprekend rekende hij zichzelf tot de beter orakelende 'profeten'.
Nu waren er opnieuw dichters in een hokje geduwd, en hokjes, daar willen dichters altijd weer uit. Vandaar dat direct na het verschijnen van Pfeijffers artikel door een aantal podiumdichters op de site www.epibreren.com de woede werd verzameld van bijna alle 'verstaanbare' dichters, zoals Pfeijffer ze noemde.
'Het pedante kind' Pfeijffer heeft 'raaskallend' een onderscheid gemaakt op basis van 'ongefundeerde egomanen-onzin', valt er op de site te lezen. 'Het' stapelde leugen op leugen en zoog zo twee groeperingen uit z'n duim. De bij elkaar geschaarde dichters hebben niets anders met elkaar dan dat zij dichten. Bovendien zijn 'verstaanbaar' en 'onbegrijpelijk' vage begrippen, aldus de boze 'verstaanbaren', wat Pfeijffers schotschrift volgens hen tot een 'jammerlijk brevet van onvermogen' maakt. 'Poëzie', stelt Serge van Duijnhoven, 'is geen estafette waar maar een groepje atleten in het stadion kan winnen.'
Een persoonlijke voorkeur voor onbegrijpelijke poëzie is een ding, maar deze tot maatstaf verheffen gaat te ver, aldus de in hun wiek geschoten dichters.

Krankjorum

Afgelopen januari verklaarde Pfeijffer in 'Volkskrant Magazine' sussend dat hij zijn essay vooral 'een beetje gezellig' had proberen te maken. en Menno Wigman (een goede want 'onbegrijpelijke' dichter) liet onlangs in HP/De Tijd weten de door Pfeijffer aangezwengelde discussie 'volstrekt krankjorum' te vinden, wat hem terstond een plekje op de site van de podiumdichters opleverde.
Kortom, de discussie duurt voort. uit alle reacties blijkt dat Pfeijffer met zijn betoog iets raakt bij de dichters.
Sommigen vinden dat Pfeijffer te hoog van de toren blies en misschien deed hij dat ook wel. Maar hij heeft een poging gedaan om literaire oordelen - wat is goede en wat is slechte poëzie? - aan te scherpen en dat is altijd zinvol. (...)
(Fleur Speet, NRC Handelsblad, 30-3-2001)
naar boven

LEZINGEN: SLAM KÖNIGIN

Tracy Splinter is een van de zeven dichters uit Zwitserland, Duitsland en Nederland die meewerken aan The All Stars Poetry Slam Tour 2001. Geen gewone dichters, maar performers die door de taalbarrière breken, ondersteund door muziek. Ze doen vaak mee aan poetry-festivals, zijn actief in de punk of maken - naast gedichten - ook soundscapes. Tracy Splinter - dé Slamkönigin - won de eerste prijs op de Duitse National poetry Slam in Weimar en was onlangs ook te horen op de landelijke Gedichtendag in Amsterdam.
Goethe-Institut: The All Star Slam Poetry Tour 2001 - Tracy Splinter, Wehwalt Koslovsky, Lasse Samström, Jürg Halter, Tom Combo, Tjitse Hofman, Bart FM Droog. In het Duits, Engels, Nederlands; 10,-. 21.00 uur. Zeven topdichters uit de Duitse, Zwitserse en Nederlandse slam- en perfoirming poetry scene overschrijden de taalbarrières en brengen samen met een muzikant hun teksten.
(Uit Krant - de volledige culturele maandagenda van Amsterdam, 1-4-2001)


naar boven

POETRY SLAM & DANCE

Op voorpagina van De Volkskrant:

Advertenties
Wintertuin/Les Routiers du disque
POETRY SLAM & DANCE
vr. 6 april Merleyn Nijmegen
www.wintertuin.nl/nieuws/nieuws.cfm
(De Volkskrant, 5-4-2001)

naar boven

ALL STAR POETRY SLAM TOUR

NIJMEGEN - Acht internationale dichters slaan vandaag hun literaire slag in café Merleyn tijdens de International All Star Poetry Slam. Dichters uit Duitsland, Zwitserland en Nederland zorgen voor een aantal sprankelende voordrachten. Poetry Slam is een nieuw fenomeen dat met name de laatste jaren sterk gegroeid is in het buitenland. Overgewaaid uit de Verenigde Staten zijn deze literaire bijeenkomsten vooral in Duitsland een doorslaand succes.
In Nijmegen heeft de stichting De Wintertuin/SLAAN (Stichting Literaire Activiteiten Arnhem Nijmegen) een Poetry Slam Tour georganiseerd. In Merleyn treden op Tracy Splinter, Lasse Samström, Wehwalt Koslovsky, Jürg Halter, De Dichters uit Epibreren (Tjitse Hofman en Bart FM Droog) met muzikant Jan Klug en Tom Combo. Voor de muzikale intermezzo's zorgen de dj's St.-Paul, Kid Sundance en Josito. De avond begint om 21.00 uur in café Merleyn aan de Hertogstraat in Nijmegen.
(De Gelderlander, 6-4-2001)

naar boven

VUURVOGEL MET RARE MUTS

(...) Ilja Leonard Pfeijffer kennen we wellicht door zijn recente poging de poëzie op te luisteren met een polemiek. Het is al een tijdje geleden, en het was in het tijdschrift 'Bzzlletin', maar Ilja Pfeijffer had de moed, of volgens sommigen, de overmoed, om woest en onbehouwen de aanval te openen op het uitdijende genre van de performing poetry. In een boos artikel maakte Pfeijffer podiumdichters als Ingmar Heytze, Bart Droog en Ruben van Gogh met de grond gelijk, en hun poëzie eveneens, en legde eens en voor altijd aan Nederland uit wat poëzie nu eigenlijk was, 'echte'poëzie, 'goede' poëzie.
Verstaanbaarheid was ongewenst, omdat dat eendimensionaliteit veronderstelt. Onbegrijpelijke poëzie is derhalve altijd beter dan gemakkelijke. Onbegrijpelijke gedichten kunnen door hun meerduidigheid de complexiteit van ons gedachteleven oproepen.
Pfeijffer wond zich op over de groeiende schare zichzelf dichter noemende sujetten die performend door het land trekken en niet alleen jongerencentra onveilig maken met hun zelf bedachte verzen maar tot aan de Nacht van de Poëzie serieus worden genomen.
Daar zit iets in, wat Pfeijffer zei.
Maar hij wilde wel erg graag.
Ilja Pfeijffer wilde erg graag vooral zijn eigen poëzie laten zien als 'echte' poëzie.

Het hoenderhok waar deze knuppel in tuimelde was te klein om grote discussies te kunnen losmaken. De vele (podium)dichters die zich aangesproken voelden verloren zich in eindeloze verbolgen e-mails naar elkaar en naar de redacties van dag- en weekbladen, maar alleen dichter-criticus Rob Schouten bleek geneigd om, heel grootmoedig, de 'polemiek' zo serieus mogelijk te nemen en er in 'Vrij Nederland' een stuk over te schrijven, waarin hij het gekrakeel-in-de-dop wegzette als een oprisping die nu eenmaal hoort bij de literatuur.
Toen was het weer stil.
Dat Ilja Leonard Pfeijffer de Nacht van de Poëzie opende, bewijst dat hij niet door de altijd energieke, altijd militante afdeling Performing Poets in een donker steegje is opgewacht en aan zijn eigen haren is opgeknoopt. Hij leeft gewoon nog. Sterker nog, zijn nieuwe bundel is net uit.
(Rob van Erkelens, De Groene Amsterdammer, 7-4-2001)

naar boven

POËZIE EN PATAT BIJ TAFEL VAN TWAALF

Het kunstproject 'De Tafel van 12' van Nico Parlevliet loopt ten einde bij Kunstonderneming Oosterkade. Het slotevenement van de installatie met de communicerende tafels staat gepland voor 14 april. Moest er voor eerdere bijeenkomsten worden gereserveerd (maximaal 24 mensen), de finale van zaterdag 'Patat en Poëzie' is voor iedereen toegankelijk en de toegang is gratis.
De installatie is open van tien tot vijf uur. optredens vanaf half twee zijn er van dichter Bart FM droog en dichter/muzikant Jan Klug (beiden van Dichters uit Epibreren) en staat er een patatkraam. Ook is er aan de Oosterkade een maritieme inbrengmarkt voor tweedehands scheepsaccessoires. Kunstonderneming Oosterkade vult dit aan met scheeps-, zee- en meeuwgeluiden.
(Groninger Gezinsbode, 13-4-2001)

naar boven

AFSCHEID VAN COMMUNICERENDE TAFELS MET PATAT EN POËZIE

Groningen - 'Ik eet veel patat. Als ik geen kant en klare magnetronmaaltijd nuttig, dan eet ik patat. Het levert niets poëtisch op. Het is voedsel en gewoon brandstof.' Dat zei dichter Bart FM Droog zaterdagmiddag bij e manifestatie 'Patat & Poëzie' bij Kunstonderneming Oosterkade. De liefhebbers konden daar nog eenmaal plaatsnemen aan de twaalf communicerende tafels van beeldend kunstenaar Nico Parlevliet. Aan de tafels die lawaai maakten, konden de gasten een pataje nuttigen, terwijl Droog en collega Jan Klug van de Dichters uit Epibreren er een muzikaal en dichterlijk toetje bij gaven.
De afgelopen zeven weken konden mensen op zaterdageen en zondagen een plaatsje reserveren voor een diner danwekl lunch aan de communicerende tafels. Deze zijn met elkaar verbonden door geluidsapparatuur. De opgenomen geluiden werden wilekeurig afgespeeld. De maaltijden werden telkens voorzien van muziek, zang of poëzie. Volgens Irene Kromhout een mooie laagdrempelige manier om een installatie helemaal te beleven. 'In een museum of galerie is alles veel afstandelijketr. Als hier iemand in zijn eentje binnenkomt, ontstond er door de verschillende geluiden al heel snel sociale interactie met andere aanwezigen.'

Net als Bart Droog beaamde Kromhout dat er geen oorzakelijk verband bestaat tussen patat en poëzie. Maar omdat de tafels er staan, moest er natuurlijk wat gegeten worden en daarvoor was een patatbakker ingehuurd.
De Kunstonderneming gaat ook voor de volgende expositie verder op het pad van de fysieke kunstbeleving. De ruimte wordt dan volledig veranderd. Er wordt zand op de vloer aangebracht, er worden machines geplaatst en er zal het een en ander gebeuren met licht, beeld en geluid. De patat blijft dan hoogstwaarschijnlijk achterwege.
(Groninger Dagblad, 17-4-2001)
met kleurenfoto van Klug en Droog door Dennis Beek - uitsnede van de foto tevens op voorpagina

naar boven

RECYCLE-POËZIE

We kijken er allang niet meer van op wanneer er in een nieuwe Top 40-hit een sample uit een oude hit of beroemde symfonie voorbij komt. Sampelen en coveren zijn de normaalste zaak van de wereld geworden. Wat echter een stuk minder vaak wordt hergebruikt - in moderne kunstvormen als rap en rock tenminste - is poëzie.
Het Nationale Poëziecoverfestival 'De verkeerde rijmrichting' mag dan ook met een gerust hart vernieuwend worden genoemd, hoewel het al drie keer eerder werd gehouden in onder andere Theater Branoul. Tijdens deze vierde editie van het festival, dat wordt georganiseerd door Stichting Roma in samenwerking met SUB, worden gedichten onder handen genomen, gepersifleerd, geciteerd en geïnterpreteerd door lokale beroemdheden als Adriaan Bontebal, Sara EM (columniste van onder andere Straatnieuws) en de groep Trespassers W. Bontebal brengt werk dat is geïnspireerd op gedichten van Carmiggelt en Charms, het betere jatwerk eigenlijk. Trespassers W zet gedichten op muziek en brengt tegelijkertijd de 10-inch-ep 'Cover collection' uit. Overige deelnemers zijn de Groningse Fries Tsead Bruinja, die onder begeleiding van gitaar werk van Ginsberg en Kerouac interpreteert en de groep D.O.M., die vrije vertalingen en bewerkingen van poëtische popteksten van onder anderen Paul Heaton (Beautiful South) en Liz Phair brengt. Bart FM Droog tenslotte, covert met name dichters van voor 1930, onder wie Paul van Ostaijen1 en Shane MacGowan2. Tussen de optredens door is er een open podium.
'T SYNDICAAT. Het Nationale Poëziecoverfestival in Den Haag. Op zondag 29 april. Aanvang: 20.30 uur.
(Haagsche Courant, 25-4-2001)

1 - lees: Paul van Ostaijen
2 - Droog deed geen Shane MacGowan, die overigens geen dichter is van voor 1930.


naar boven

Den Haag, 't Syndicaat (Nieuwe Molstraat 10): zondag het 'Nationale
Poëziecoverfestival' door de 'Verkeerde Rijmrichting'. Met o.a. Adriaan
Bontebal, Tsead Bruinja, Sara EM en Bart FM Droog.
(Volkskrant kunstkatern, 26-4-2001)

naar boven

DE BREEKBEENTALENDE VERHIKKER

(...) Het afgelopen jaar heeft [Ilja Leonard] Pfeijffer enkele malen in de schijnwerpers gestaan, vooral toen hij in 'Bzzlletin' probeerde aan te tonen dat moeilijkepoëzie altijd beter is dan gemakkelijke, een bewering die door vlotte
podiumtijgers als Bart Droog, Olaf Zwetsloot en Ruben van Gogh hoog werd
opgenomen. Inderdaad overspeelde Pfeijffer hier zijn hand, wat met name
bleek uit zijn nuchtere analyse van een zogenaamd moeilijk gedicht van
hemzelf: kennelijk was het gedicht helemaal niet moeilijk en had Pfeijffer
gewoon een paar literaire trucjes toegepast. Wat er na analyse uiteindelijk
bleek te staan, was niet erg indrukwekkend. Als lezer voel je je dan
beetgenomen en grijp je liever naar een eenvoudig gedicht dat wél diepzinnig
is.(...)
( Piet Gerbrandy, Volkskrant, 4-5-2001)

naar boven

WORD SLAM

Een wedstrijd in woorden, oftewel 'Word Slam', staat 6 mei weer op het programma in Literair Lokaal aan de Oliemulderstraat. De presentatie wordt verzorgd door Bart FM Droog en Frau Elke Schick fungeert als assistente. Huispianist is zoals altijd Meindert Talma. Optredens zijn er onder meer van André Degen (winnaar Apollo Poëzieprijs), David Rutgers, Otto Teppema, Piet oosterheerd, Remko Kapinga en Karin Meester. Het evenement begint om half negen.
(Groninger Gezinsbode, 4-5-2001)
naar boven

GRACHTENGORDELGEKTE

In De Groene Amsterdammer #18, 5-5-2001, bericht ene Joris van Casteren, onder de kop 'Arme jonge dichters van nu': 'Vaak zijn het die mindere goden, zoals de immer verongelijkte want door westerse uitgeverijen gepasseerde Epibreren-dichters, die zich in een toestand van vrijheid het ernstigst in de verdrukking wanen. Waarom profiteert iedereen niet gebroederlijk van de onbegrensde mogelijkheden die er nu bestaan? Waarom wordt er, juist nu vredig samen grazen mogelijk is, een buitenpoëtische rel geschopt over een kloof die er zou gapen tussen 'gemakkelijke' podiumdichters en moeilijke leesdichters?'
Liesbeth van Dalsum vroeg de immer verongelijkte Dichters uit Epibreren om commentaar.
Droog: 'Door westerse uitgeverijen gepasseerd? Klopt niet. Kreeg van 'westerse' uitgever aanbieding 'Benzine' uit te brengen, een dag voor ik eenzelfde aanbod van Anton Scheepstra kreeg, de uitgever van Passage. Werk van ons is in tal van door 'westerse uitgeverijen' uitgegeven bloemlezingen aan te treffen.'
Hofman: 'Ik heb een landelijk opererende uitgever waar ik erg over te spreken ben. Het is zoals altijd de frustratie van een ander die ons in de schoenen geschoven wordt. Wij komen uit literatuurstad Nummer Eén, Groningen. Wat moet je dan nog met een uitgever uit Amsterdam?'
Droog: 'Waar ze bijvoorbeeld de gewoonte hebben bundels van hun dichters te verramsjen vlak voor het verschijnen van een nieuwe bundel en waar de dichters zich grote moeite moeten getroosten om hun redacteur te spreken.'
Hofman en Droog: 'Immer verongelijkt? Klopt niet - nog nooit eerder hadden we zoveel betaalde optredens op de agenda staan, over media aandacht hebben we niet te klagen, we hebben op vrijwel alle grote festivals gestaan, treden vaak in het buitenland op, rijden altijd in een verse zakenwagen, etc, etc, etc.,kortom: we zijn zeer content.'
Hofman: 'Wel heb je heel vaak wat te mekkeren over de gang van zaken, in literatuurland.'
Droog: 'Vind je het vreemd, met dit soort berichtgeving? Bovendien nog van een iemand die als dichter aan onze eigen Rottend Staal Nieuwsbrief meewerkte, in nummer 29, winter 1996.'
Hofman: 'Ja, joh?'
Droog: 'Da's geen gekheid. Van Casteren was toen nog geen grachtengordelrat: hij woonde nog in Utrecht.'
Hofman: 'Eén pot nat.'
Van Dalsum: 'En hoe zit dat met die buitenpoëtische rel die jullie volgens de Groene Amsterdammer schoppen?'
Hofman: 'Wij doen juist niets anders dan samenwerkingsverbanden organiseren en stimuleren, juist ook voor anderen. In tegenstelling tot sommige 'literatoren' die over de rug van anderen hun gram proberen te halen. Nou moeten ze de boel niet om gaan draaien!!'
Droog: 'Wij hebben de namaakrel niet geschopt, slechts erover bericht. Onze geliefde collega Pfeijffer vond het vorig jaar noodzakelijk zichzelf omhoog te schrijven door het dichtersvolk van het land in twee niet bestaande kampen op te delen. Iets wat deze Van Casteren schijnbaar ontgaan is.
(Rottend Staal Online, 3-5-2001)

naar boven

FESTIVAL IN UITWIERDE

Uitwierde - Dichters, beeldende kunstenaars en muzikanten uit (Noord-Oost) Nederland en Emden presenteren zich van 16 tot en met 30 juni in de ten noordwesten van Delfzijl gelegen dorpjes Uitwierde en Biessum, tijdens het festival 'Dichter bij de Dijk. Op 16 juni is de opening, waarbij het werk van vijf noordelijke beeldende kunstenaars wordt gepresenteerd. Deze expositie loopt af op 30 juni, met een grote manifestatie, die voorziet in klassieke- en popconcerten, optredende dichters en theatervoorstellingen.
In de kerk en de toren van uitwierde en in gerestaureerde boerenwoningen treden onder anderen de dichters en schrijvers Max Niematz, Djodie C.A. Rinsampessy, Jean Pierre Rawie, Aafke Steenhuis, Ronald Ohlsen en de
Dichters uit Epibreren op.
(Nieuwsblad van het Noorden, 12-5-2001)

naar boven

Groningen - De 'Utrechtse maffia' worden ze ook wel genoemd, de schrijvers die Utrecht op literair gebied weer leven inbliezen. Hagar Peeters, Ruben van Gogh, Ingmar Heytze: het is maar een kleine greep. Hun stijl wordt geroemd als rauw, puur en écht. Toch lijken zowel Giphart als Nouws het meer als een geuzennaam te beschouwen.
  Nouws, koeltjes: 'Utrecht is op literair gebied een soort Groningen, maar dan zonder Bart FM Droog.'
Na wat ouwe koeien over de generatie Nix komt het interview op grang. Nouws (columnist en schrijver van De gemonteerde vrouw) blijft vanachter zijn zware, zwarte bril wat nors de zaal inkijken, maar Giphart steelt de show. De schrijver als entertainer. Aan de zaal vraagt hij midden in een onderwerp: 'Vinden jullie het interessant? Even wat feedback!' De fragmenten die hij voordraagt verrijkt hij met veel gebaren en stemverheffing. Daarin natuurlijk, vooral later op de avond, een flinke dosis seks. Het publiek - opvallend veel meisjes - krijgt wat het wil.
Het is Gipharts vierde keer bij Flanor. Uit zijn laatste boek 'ik omhels je met duizend armen' leest hij een fragment voor over een eerder bezoek. Na een lange nacht volgt de rampspoed in de Blauwe Engel: zijn vriendin wordt op de dansvloer geschaakt door een 'jonge Noorse god'. Altijd als ik hier ben komen er mensen op me af die zeggen dat zij er toen bij waren. Er is hier zelfs een schrijver, Ronald Ohlsen, die beweert dat hij die jonge god was.' (...)
(Reinier Spreen, NvhN, 16-5-2001, n.a.v. Flanor-avond met Ronald Giphart en Jack Nouws)

naar boven

PODIUMDICHTERS.

Maarten Doorman bericht als zesde (!) NRC-Handelsblad-medewerker over het non-issue 'moeilijk/makkelijk' in de poëzie (Boeken 4.05.01) dat afgelopen oktober door de dichter Ilja Leonard Pfeijffer gelanceerd werd. Die overigens op 10 april 2001 zijn oorspronkelijke uitspraken grotendeels herriep (www.epibreren.com/pages/reacties3.html#rotstaal).
Het is erg jammer dat Doorman zich genoodzaakt zag de recensie over de nieuwe bundels van Jan Baeke, J.A. Deelder en Jan Boerstoel te doorspekken met door Pfeijffer voorgekauwde vooroordelen over 'elektriek versterkte podiumpoëten'. Het is erg sneu dat Doorman er nog een schepje bovenop doet door te stellen dat 'de podiumdichters aldus minder vernieuwend blijken dan ze meenden', dit na de opzienbarende mededeling dat Jules Deelder 'een vertegenwoordiger van de zogeheten jonge generatie podiumdichters is'.
Wie kennis heeft genomen van wat de door Pfeijffer zo gemakzuchtig in het hokje 'podiumdichters' gepropte dichters zelf gezegd hebben (www.epibreren.com/reacties), zal lezen dat vrijwel elk zijn schatplichtigheid aan illustere voorgangers als J.A. Deelder en Johnny van Doorn meer dan erkent. Alleen al de locatie van de officiële J.A.
Deeldersite zou genoeg moeten zeggen: www.epibreren.com/deelder.
(Bart FM Droog, NRC Handelsblad, 18-5-2001)

naar boven

GRRR: DICHTERS

In zijn artikel 'Arme jonge dichters' (in De Groene van 5 mei) schrijft Joris van Casteren: '(...) die mindere goden, zoals de immer verongelijkte want door westerse uitgeverijen gepasseerde Epibreren-dichters'. Als ik het goed begrijp zijn wij mindere goden, omdat we onze dichtbundels bij Uitgeverij Passage uitbrengen. Passage is een landelijk distribuerende uitgeverij, inderdaad niet in Amsterdam gevestigd, maar in Groningen. Dat we dit doen is een bewuste keus: in tegenstelling tot veel 'westerse' uitgeverijen is Passage een uitgeverij die bundels niet meteen verramsjt. Passage is ook een uitgeverij die zich sterk maakt voor de auteurs in haar fonds, dit weer in tegenstelling tot veel 'westerse uitgeverijen'. Voor ons en auteurs als Albertina Soepboer, Meindert Talma en Simon Vinkenoog reden genoeg om voor Passage te kiezen.
Het 'door westerse uitgeverijen gepasseerd' zijn is een aperte leugen: zo kreeg ik van een 'westerse uitgeverij' het aanbod mijn bundel Benzine daar uit te brengen, een dag voor ik hetzelfde aanbod van de uitgever van Passage kreeg. Ook zijn er in een behoorlijk aantal door 'westerse uitgeverijen' uitgebrachte bloemlezingen verzen van mede-Epibrant Tjitse Hofman en mij afgedrukt.
De stelling dat we 'immer verongelijkt' zouden zijn, ontlokt me niets dan een lachsalvo: onze optreedagenda is voller dan ooit, ook dit jaar staan we weer op het Lowlands-festival, Tjitse Hofman op Poetry International, we behoren tot de weinige Nederlandse dichters die van hun dichtwerk kunnen leven, we treden regelmatig in het buitenland op, onze website behoort tot de best bezochte literaire sites van het land, kortom, we zijn meer dan tevreden.
(Bart FM Droog, namens De Dichters uit Epibreren, De Groene Amsterdammer #20, 19-5-2001)

naar boven

OP NAAR DE TWEEDE VERBOUWING
Simplon Jongerenhotel opent het nieuwe onderkomen, met muziek, poëzie, strips en kunst

Tjerk Bruinsma lag er vrijdagmiddag verloren bij. De wethouder moest twintig minuten wachten in een bed voor de balie van het Simplon Jongerenhotel. Ook nog door iedereen de rug toegekeerd, want aan de andere kant dichtte Tjitse Hofman. Verwelkomd door een 'ik dacht dat je nooit zou ophouden', gingen de dichter en zijn dochtertje Sterre uiteindelijk toch bij Bruinsma zitten en wekten hem met poëzie.
Waarmee de officiële opening van het verbouwde onderkomen zijn beslag had. (...) Wat veranderde aan het Boterdiep was een andere plek voor de receptie, kleinere kamers (vanwege de grotere behoefte aan privacy van de ouder wordende gasten) naast de slaapzalen en een frisser en vlotter uiterlijk voor de ontvangstruimte. Omdat het jongerenhotel bklijft pretenderen iets bijzonders te zijn, kregen die kamers verschillende thema's: muziek, poëzie, strips en kunst.
Indachtig dit gegeven was het openingsfeest opgezet. Er was muziek van de Brouwers Family, poëzie van voormalig nachtportier Hofman, portrettekenen van de Groninger striptekenaar Vlerk en een expositie van schilderijen van Marleen Meijer. (...)
(Herman Sandman, Groninger Gezinsbode, 23-5-2001)
naar boven

PLAN KRUUTNTOONE OP TOURNEE

Plan Kruutntoone is een tournee gestart door Nederland en België. op het programma staat voornamelijk muziek van de vorig jaar december verschenen cd 'Gelijktijdigwiel'. Het gezelschap laat uiteraard Groningen niet links liggen en brengt op 27 mei een bezoek aan het Grand Theatre.
Hansko, Bas, Rick, Joris, Volken en Herr Dr. Jan Klug wagen zich aan een nieuwe vorm van volksmuziek; elektrisch en geïmproviseerd uit het vreemde Europa van vandaag. Variërend van 'drieënhalve minuut scherp, droevig en ranzig met nauwelijks meer dan bas en stem' tot 'negen minuten lang drums, gitaar, bas, koper, riet en samples'.
(Groninger Gezinsbode, 23-5-2001)

naar boven

POËTENSTRIJD?

Remco Ekkers: Ik vraag me af of je je bezig houdt met de poëtenstrijd7, zoals nu met Ilja Leonard Pfeijffer, die zich in een artikel afzet tegen te gemakkelijke performance-poëzie1.
Esther Jansma: 'Ik heb de reactie van Piet Gerbrandy in 'De Groene' gelezen. Ik heb daar een beetje een gelaten standpunt over. Iedere tien jaar krijg je dat weer. De mensen van Epibreren vinden dat de poëzie de straat op moet2, wat tien jaar geleden de Maximalen al wilden3. Het is een sociaal verschijnsel. Ik moet dan altijd aan aapjes denken. Als de mannelijke kindjes gaan puberen, gaan ze aan de rand zitten en pesten, tot ze aanzien hebben en dan krijgen ze een wijfje en dan zitten ze midden in de groep. Dat is hetzelfde fenomeen. Ze roepen omdat ze meer macht willen4.'
Ekkers: Er wordt vanuit de tv en kranten gevraagd om een begrijpelijker poëzie5. Ilja zegt: nee, poëzie moet geheimzinnig zijn, moet op afstand blijven. Je moet zoeken naar de betekenis, anders is het niet interessant.
Jansma: Daarin gaat Ilja heel ver. (...) Ik heb geen behoefte me te mengen in het poëtendebat dat nu gaande is. Ik vind het sop de kool niet waard. De mensen van Epibreren doen een zwaktebod door te zeggen dat hun teksten niet meer als teksten gezien moeten worden, maar als teksten plus muziek'6. (...)
Poeziekrant, 2, jrg 5, maart-april 2001 (arriveerde eerst op 23 mei te Epibreren)

Commentaar van De Dichters uit Epibreren:
1. Een verkeerde interpretatie van Pfeijffers essay.
2. De Dichters uit Epibreren vinden in de eerste plaats dat poëzie niets moét. Wij geloven in pluriformiteit en diversiteit.
3. Er is geen enkel verband te leggen tussen de Maximalen en De Dichters uit Epibreren. Zij waren een losvaste in de media gehypete gelegenheidscoalitie die niet lang stand hield, om precies te zijn van 24 mei 1988 tot en met 29 september 1989. Wij zijn twee dichters en een muzikant die sedert 1994 in een hechte groep opereren om tot boeiende, gemeenschappelijke poëzievoordrachten te komen.
4. Bij De Dichters uit Epibreren rijst door deze opmerking het vermoeden dat Esther Jansma, literair commissielid bij uitstek, haar eigen machtsdenken op ons projecteert. Het enige wat wij te Epireren ambiëren is het schrijven van gedichten, het verwerven van voordrachten uit eigen werk en het publiek te enthousiasmeren voor Nederlandstalige poëzie, zowel binnen dit taalgebied als daarbuiten. En, last but not least, ongesubsidieerd te kunnen leven van ons werk.
5. Deze vraag is te Epibreren nog nooit vernomen.
6. Het is De Dichters uit Epibreren een volslagen raadsel wie van ons ooit gezegd heeft dat onze 'teksten niet meer als teksten gezien moeten worden, maar als teksten plus muziek' Simpelweg omdat we zoiets nooit zouden zeggen. Neem dit citaat van Tjitse Hofman, uit het dagblad 'De Gelderlander' van 12 november 1999: 'Ik schrijf in ieder geval niet met het oog op optredens. Er zijn gedichten die zich minder voor voordracht lenen. Net zo goed heb je gedichten die het op het podium hartstikke goed doen, maar die je absoluut niet in een bundel moet opnemen. En er zijn gedichten die het goed doen op het podium en die prachtig zijn om te lezen. Dat zijn dus de beste.'
7. Over het zogenaamde debat, waarover kinderdichter Remco Ekkers en commissiedichter Esther Jansma leuteren: in het weekblad Vrij Nederland van 26 mei 2001 stelt Ilja Pfeijffer over het poëzieklimaat in Nederland: 'Er is niemand die zegt dat het een beter is dan het ander. Deze kermis waar (vraag niet hoe het kan, maar profiteer ervan!) niets moet en alles mag.'
In oktober 2000 was het: 'Onbegrijpelijke poëzie is altijd beter dan makkelijke poëzie' Ook veroordeelde hij de poëzie van dichters als Ruben van Gogh en Hagar Peeters en vele anderen als 'vals en leugenachtig'. Nu is het: 'De charme en de lichtvoetigheid van Hagar Peeters en Ruben van Gogh staan zij aan zij met de knap gewrochte experimenten van Miguel Declercq.'
Pfeijffer staat te Epibreren bekend als de man zonder standpunten, die maar wat roept, in de hoop daarmee in de media te scoren. Zodra de ene publiciteitsgolf is uitgeraasd, roept hij weer wat anders. Helaas roepen velen hem na en maken zich met hem daarmee volstrekt ongeloofwaardig.

naar boven

VIRTUEEL HOEKJE VOOR DEELDER

POËZIE, STRIPS EN LITERATUUR

Dit maal eens geen muziek maar literatuur, poëzie en strips op het podium van De Oosterpoort. en wel op zaterdag 2 juni vanaf half negen tijdens de Writers Block-avond. Deelnemers zijn auteurs Ronald Giphart en Jack Nouws, dichterscollectief Dichters uiit Epibreren, striptekenares Barbara Stok (Barbaraal), striptekenaar Jean-Marc van Tol (Fokke en Sukke) en dichter Hagar Peeters.(Groninger Gezinsbode, 30-5-2001)
naar boven

LITERATUUR

Rotterdam: Op 7 juni (21u) vindt de literaire avond Writers Block plaats met als gasten de bedenkers en tekenaars van Fokke &Sukke, Ronald Giphart, Hagar Peeters, Jack Nouws, Barbara Stok en de Dichters uit Epibreren. Calypso, Mauritsweg 5. Res 010-402.20.19.
(NRC Handelsblad, 31-5-2001)

naar boven

RAPTUS

(...) Nu zijn er in de vorige eeuw heel wat verhitte literaire debatten gevoerd, maar over het algemeen waren er minstens een paar voor- en tegenstanders om elkaar in de haren te vliegen. Het boeiende aan Pfeijffers kritiek is dat hij, althans wat zijn eigen generatie betreft, volstrekt alleen staat. Dat komt waarschijnlijk omdat hij de gelauwerde canon niet tegenspreekt, maar in de kaart speelt. De dichters die hij hekelt zijn niet de veertigplussers met hun kont op het pluche, maar de aanstormende angry young men. Hij vermoordt niet zijn vaderen, maar zijn broeders. In dat licht is het ook niet zo vreemd dat hij hardvochtig van repliek is gediend. Het verwoede debat is te volgen op de site http://www.epibreren.com/pages/reacties.html. Het is verplichte kost voor wie wil weten wat de jongste dichtersgeneratie bezielt. In een reactie op de storm aan protest die zijn stuk opriep schrijft Pfeijffer: 'ik ben helemaal niet TEGEN jullie. Ik wil alleen niet zijn zoals jullie.' (...)
(Ingmar Heytze, Onze Taal, juni 2001)

naar boven

CULTURELE DAG VOOR SCHOLIEREN GEPLAND
Initiatief van diverse instellingen

BERGEN OP ZOOM - Een aantal Bergse culturele instellingen en de scholen 't Rijks, Moller, Juvenaat en Roncalli hebben de handen ineengeslagen om ieder jaar een culturele dag voor scholieren te organiseren.
Doel is leerlingen van havo 4 en vwo 4 met verschillende vormen van kunst en cultuur kennis te laten maken.
Daartoe wordt stichting De Kunstwissel opgericht. Daarbij zijn het Centrum van de Kunsten, Het Markiezenhof, De Maagd, de bibliotheek, Cinema Paradiso, de artotheek en het gemeentearchief aangesloten.
Het idee voor de culturele dag is ontstaan na de invoering van het nieuwe onderwijssysteem. Daarin moeten leerlingen van havo 4 en vwo 4 het verplichte vak Culturele en Kunstzinnige Vorming 1 volgen. Ze dienen dan verschillende culturele evenementen en instellingen te bezoeken.
Om ze te laten zien wat Bergen op Zoom op dit gebied te bieden heeft, is besloten voortaan een keer per jaar een culturele dag te houden.
Op dinsdag 18 september is de eerste editie. Zo'n 650 scholieren trekken dan van instelling naar instelling. De artotheek verzorgt die dag in de Hofzaal van Het Markiezenhof de expositie Jong Belegen en Oud Antiek, waaraan een kunstspeurtocht verbonden is.
In de bibliotheek treedt Epibreren op. Dit Groningse trio combineert poëzie met muziek en beeld. In het Centrum voor de Kunsten gaan de scholieren op de djembé (Afrikaanse trommel) spelen en doen ze aan dans en theater. Cinema Paradiso pakt uit met film die anders zijn dan die uit Hollywood. Welke films dat zijn, is nog niet bekend. In het gemeentelijk archief gaan de scholieren aan de slag met de cultuurbijlagen van kranten en de geschiedenis van de krant.
In De Maagd wordt een film over de verbouwing van de voormalige kerk tot stadsschouwburg getoond. Verder krijgen de scholieren een kijkje achter de schermen van het theater. In het Markiezenhof wordt tenslotte de tentoonstelling over het leven van de schrijver A.M. de Jong bezocht.
Een cultureel feest op de binnenplaats van het Markiezenhof sluit het evenement af. Daar treedt ook Robert Brouwer op met de voorstelling Stofzuigers.
(Brabants Nieuwsblad/DeStem, 1-6-2001)

naar boven

WRITERS BLOCK MET POËZIE, LITERATUUR EN STRIPS

Groningen - Writers Block is niet alleen de benaming voor een verschijnsel waar sommige schrijvers soms last van hebben, maar ook de titel van een programma over poëzie, literatuur en strips. onder anderen schrijver Ronald Giphart en striptekenares Barbara Stok verlenen hun medewerking. Vanavond staan ze op de planken van De Oosterpoort in Groningen. Wat kunnen de bezoekers verwachten?
Het is niet de eerste keer dat de dichters, schrijvers en stripmakers van Writers Block gezamenlijk een programma presenteren. Eerder traden ze op in Tilburg, Amsterdam en Utrecht. En gisteravond werd Nijmegen bezocht. "Het is gewoon een vrolijke potpourri", vertelt Ronald Giphart enthousiast. "Literair variété. Het heeft de formule van Comedy Train."
(...)[Barbara] Stok heeft veel lovende woorden over voor de samenwerking met de collega's van Writers Block. "Ik reis altijd samen op met de leden van Dichters uit Epibreren, eveneens afkomstig uit Groningen. Het is iedere keer een soort schoolreisje. Een mooie club. In augustius staan we nog op de planken in Arnhem. Het is voor mij ook leuk om die anderen zo nu en dan te treffen. Vooral ook Jean-Marc van Tol, de maker van de strip Fokke en Sukke. Met hem heb ik natuurlijk de meeste overeenkomsten."
Writers Block. Met Ronald Giphart, Dichters uit Epibreren, Barbara Stok, Jean-Marc van Tol, Haggar Peters en Jack Nouws. Vanavond te zien in De oosterpoort, aanvang 20.30 uur.
(Jacob Moerman, Drentse Courant/Groninger Dagblad, 2-6-2001)

naar boven

NIKS IN DE MIX

Sinds vijf jaar hebben ze een plekje op het Lowlands-festival, de dichters en schrijvers van het Writers Block. Een beetje literatuur tussen het muzikale geweld. Geen stoffig gedoe natuurlijk, maar jonge schrijvers met fris proza en open poëzie.

Groningen - Dit jaar prijken er ook enkele Groningse namen op de lijst van Writers Block: cartooniste Barbara Stok en De Dichters uit Epibreren. Zaterdag gaf de groep een voorproefje in de Oosterpoort.
Vanachter de coulissen galmt de stem van Ronald Giphart dor de zaal. Nu, maar vooral straks op het festival, zal hij de kar gaan trekken. Jack Nouws fungeert vanavond als 'literaire dukdalf'. Hij leest een paar van zijn columns voor, waarna ook hij collega's het podium op begint te roepen. Hagar Peeters' licht verheven gedichten kabbelen zo zachtjes de binnenzaal in, dat Gipharts optreden later nog het meest op een spervuur lijkt. Hij leest wat voor en heeft het over de lengte van lullen. Want ook dat is literatuur natuurlijk: het publiek laten raden wie de langste heeft. Barend of Van Dorp? Mini of Maxi? Bolland of Bolland?
Veel verder dan dergelijke ongein komt Jean-Marc van Tol even later al helemaal niet. Om de plastische humor in zijn strip Fokke en Sukke moet hij zelf nog het hardst lachen. Barbara Stok houdt het wat dat betreft wat beschaafder. De Groningse vertelt wat haar zoal overkomt, wat haar ergert, welke stommiteiten ze begaat. Het gaat op een wat schoolse toon, een tikje verlegen, een beetje lacherig. Maar juist daardoor komen haar tekeningen goed tot hun recht als ze even later tevoorschijn getoverd worden. De verrassing van de koele overdrijving leidt telkens tot grote hilariteit. Ook hier een lul, maar wel een leuke. "Ricky bedient mijn dia's", zegt ze, "maar 's nachts doet hij weer andere dingen."
Misschien valt het ze straks niet op, daar in de bedompte tent op het festivalterrein van Lowlands, dat de leden van Writers Block behalve een paar piemels eigenlijk niks met elkaar gemeen hebben. Misschien zien ze niet dat de groep zich maar weinig moeite heeft getroost om daar nog iets aan te verbeteren, zelfs niet eens heeft gedacht aan een soort onderlinge kruisbestuiving. Teksten van de een bij plaatjes van de ander, het is maar een zijweg. Alles in de mix: De Dichters uit Epibreren weten er alles van. Met hun expressionistische mix van muziek en poëzie waren ze als afsluiter een vreemde eend in de bijt, maar ze lieten wel zien hoe het óók kan.
(Reinier Spreen, Nieuwsblad van het Noorden, 5-6-2001)
naar boven

LITERAIR SAMENZIJN IN OOSTERPOORT

Bekende schrijvers als Ronald Giphart, [De] Dichters uit Epibreren, Barbara Stok en Hagar Peeters waren zaterdag te zien en te beluisteren in zaal de Oosterpoort. Daar vond de literaire avond Writers Block plaats. Voor liefhebbers een uitgelezen mogelijkheid om dit talent van eigen bodem eens in levende lijve te aanschouwen. (+foto Barbara Stok naast de dia van security-man die 'Drugs!' roept.)
(Groninger Gezinsbode, 6-6-2001)

naar boven

KUNST IN KERKEN

Stichting Circuit organiseert een tweede tentoonstellingsronde 'Kunst in kerken'. Een 'rondje' exposities in Groninger Godshuizen. Huib Rademakers vult kerkmuren in Engelbert met zijn serie 'Karnak', Jos Steenmeijer laat natuurkundige principes à la negentiende eeuw dienen als aandrijving voor geraffineerd bewegen in de kerk van Middelbert en in Thesinge is er een ode aan bergachtig Alaska van Geert Maring. Immense kleurige steendrukken van Wim Jonkmans zijn er te zien in Woltersum. Het evenement wordt 10 juni om twee uur geopend bij de kerk van Middelbert. Dichters Paul Janssen, Albertina Soepboer en Tjitse Hofman dragen voor uit eigen werk. De tentoonstellingen zijn kosteloos te bezichtigen van 8 juni tot en met 1 juli.
(Groninger Gezinsbode, 8-6-2001).
noot: Tjitse Hofman viel twee uur voor het geplande optreden in slaap - uitgeput door de voorafgaande Epibreren-tour. Het was het eerste optreden in zijn 7-jarige dichtcarrière dat hij miste.
naar boven

POETRY GAAT TERUG NAAR DE KINDERJAREN

Rotterdam - Het kind in de dichter, de dichter in het kind, kinderdichters en kindergedichten. Tijdens het 32ste aflevering van Poetry International staan de allerjongsten en de allerprilste levensjaren op verschillende manieren centraal.
Het evenement in de Rotterdamse Schouwburg opent zaterdag allereerst met een speciaal avondprogramma over de vroegste herinneringen van poëten van verschillende continenten. Vanaf half tien 's avonds kunnen bezoekers onder meer luisteren naar de gekoesterde ervaringen van dichters Leo Vroman en Eva Gerlach (Nederland), Shimon Adaf (Israël), Dane Zajc (Slovenië), Walther Petri (Duitsland), Robert Pinsky en Mark Strand (beiden uit de Verenigde Staten).
Woensdagmiddag is de Drentse P.C. Hooftprijswinnaar Gerrit Krol te gast. Diezelfde avond treedt de stad-Groninger Tjitse Hofman als enige Nederlandse dichter aan in een internationale Poetry Slam.
(Nieuwsblad van het Noorden, 15-6-2001)

naar boven

'IN DICHTER MOAT NET STILSITTE EN WACHTSJE'

Groningen - Echt boos klinkt hij niet, een beetje getergd wel. Dichter Tsead Bruinja (in 1974 in Rinsumageest als Tjeerd geboren) treedt morgenavond op in een bijprogramma van Poetry International in Rotterdam, de Doos van
Pandora. Hij krijgt er een reiskostenvergoeding en een passepartout voor, moet zelf voor onderdak zorgen, en als hij zich er niet voor had ingespannen, was er ook amper aandacht voor geweest.
"Ik stean by de begjinnende dichters'', schampert hij. "Mar ik bin hielendal gjin begjinnend dichter.'' Twee bundels verschenen in eigen beheer, vorig jaar kwam zijn officiële debuut uit bij uitgeverij Bornmeer, De wizers yn it read, met steun van het Nederlands Literair Produktie- en Vertalingenfonds.
Hij verwijst naar Ilja Leonard Pfeijffer, die vorig jaar op het echte podium van Poetry stond, met ook één bundel op zijn naam, Van de vierkante man.
"Blykber is in dichter yn in it Nederlânsk nei ien bondel net mear in begjinnend dichter, en in dichter yn it Frysk wol'', stelt Bruinja vast. Hoe dan ook, hij had een mailtje gestuurd naar de organisatie van Poetry, om hen te vragen wat er voor nodig is om als 'deelnemende dichter' genoemd te worden en hen opmerkzaam te maken op zijn vijftalige website
(www.geocities.com/tseadbruinja). Er staat nu een doorverwijzing naar op de site van Poetry, al kost het veel moeite om Bruinja daar te vinden. (...)
Veel meer moeite dan het kost om de andere Friese dichter te vinden, die een aantal malen in het hoofdprogramma in Rotterdam optreedt, Tsjêbbe Hettinga. Hettinga is landelijk beroemd sinds in 1995 zijn bundel Vreemde kusten /
Frjemde kusten verscheen, met Friese gedichten en Nederlandse vertalingen van Benno Barnard. "Ongetwijfeld is Hettinga de belangrijkste Friese dichter van het moment, maar de uitstraling van zijn werk maakt van hem ook een uniek Nederlands dichter", schrijft Rob Schouten op www.poetry.nl.
Bruinja schrikt er als organisator van verschillende poëziemanifestaties in Groningen niet voor terug, om dan zelf reclame te gaan maken. "Ik moat der wol wat oan ha", zegt hij ronduit. Het eerste resultaat is al binnen: Omrop
Fryslân volgt hem, voor het programma Spegels. Groninger dichter Bart FM Droog, van het collectief Dichters uit Epibreren, deed vorig jaar ook zijn eigen reclame, en hield er een interview in het Parool aan over.
Die manifestatiedrang van de Dichters uit Epibreren, met websites en podiumoptredens, lijkt ook af te stralen op het groepje Friese dichters en schrijvers in Groningen. "No, wy dogge dat hjir net allegear", vindt Bruinja en loopt de groep hardop denkend langs. "Albertina (Soepboer) docht dat net. Meindert (Talma) hat sa'n soarte fan mail dêrst dy op abonneare kinst. Nyk (de Vries) docht 't ek net. Mar it hat ús wol beynfloede. Ik sil yn alle gefallen net stilsitte en wachtsje yn it fertrouwen dat oare minsken wol op it wurk ôfkomme sille."
In Rotterdam leest hij twee titelloze verzen voor. Het ene ('leave nimmen wit hoe't wy yn eardere libbens / inoar foarby ronnen') staat op zijn website, het andere volgt hieronder.

sy wennet yn in baarnend hûs
elke stoarm nimt in panne fan it dak
it is kâld har tosken klapperje
bûten betinkt ien nije ferkearsregels
fytst fierder in âld man
kranten om it liif bûn ûnder de klean
sy rint der út mei in koer fol wask
swarte lekkens swarte tekkens swart
sloop sy sjocht de greiden baarne ek
it hat gjin doel en wês bûten
leaver werom nei de muorren
de dânsjende flammen op syn portret
post falt net frege troch de doar hellet
knisterjend de matte net har kat
springt by har op'e skurte mei in
plantaardich streakferlet jit sy noch
wat spiritus oer de foto-albums
faget de jiske fan 'e bril en lêst
en lêst en lêst

© Tsead Bruinja, 2001

(Asing Walthaus, Leeuwarder Courant, 15-6-2001)

naar boven

AL-SAWAD IN GESPREK

Dichter Mowaffk Al-Sawad gaat zondag 17 juni gesprekken aan met Arabische en Nederlandse auteurs in het Prinsentheater.
Tijdens de gesprekken zullen overeenkomsten en verschillen in literaire visies en ervaringen van beide culturen worden besproken. De deelnemende auteurs zijn: Tsead Bruinja, Bart FM Droog, Tjitse Hofman, Amjad Ibrahim, Petra Else Jekel, Nahed Selim, Youssouf Al-Sawie en Rense Sinkgraven. De middag begint om drie uur.
(Groninger Gezinsbode, 15-6-2001)

naar boven

ONSTERFELIJK BELACHELIJK

Ik las Ilja Pfeijffers uitspraak over het huidige poëzieklimaat: 'Er is niemand die zegt dat het een beter is dan het ander' (VN, 26-5-2001).
Onwillekeurig dacht ik terug aan zijn eens zo vurig verdedigde stelling 'Onbegrijpelijke poëzie is altijd beter dan makkelijke poëzie' (Bzzlletin, oktober 2000). Ook dacht ik terug aan wat hij in het programma Nova (24-1-2001) zei: 'poëzie moet moeilijk en elitair zijn '. Nu plaatst Pfeijffer de poëzie opeens in een 'pretpark'. En nu beordeelt hij werk dat hij tot op enkele weken geleden verguisde ('vals, leugenachtig en plat') als 'charmant en lichtvoetig'.
Ilja Pfeijffer maakt met deze radicale ommezwaai zichzelf onsterfelijk belachelijk. En met hem zijn Revisor-kornuiten (!) Esther Jansma, Arie van den Berg en Tom van Deel. Die hem in de afgelopen maanden zo enthousiast ondersteunden in de aanval op dichters die de bevolking van dit taalgebied voor poëzie willen enthousiasmeren. Ik wens Pfeijffer c.s. veel plezier in de 'kermis waar niets moet en alles kan'. En ik dank de redactie van Vrij Nederland, die de terugkeer van de klucht binnen de Nederlandse poëzie mogelijk gemaakt heeft.
(Bart FM Droog, Vrij Nederland, 16-6-2001)

naar boven

HET ONBEKENDE EIGEN MAKEN
Ontmoeting tussen Arabische en Nederlandse auteurs

Statements waren er nauwelijks, maar daar was de middag in het Prinsentheater ook niet voor. Organisator Mowaffk Al-Sawad wilde namens het Kunstencentrum gewoon een 'ontmoeting tussen Arabische en Nederlandse schrijvers'. Om van elkaar te leren. Dat lukte min of meer, want de Groningers weten nu dat de ontdekking van olie nogal zijn weerslag had op het literaire klimaat in die contreien. De tweeënhalf uur van zondag waren echt veel te kort, want elk antwoord leverde meer nieuwe vragen op.
Daarbij nam het vertalen nogal wat tijd in beslag, zodat er voor de negen gforumleden, vier Arabische en vijf Nederlandse, weinig tijd overbleef om echt de diepte in te gaan. Rense Sinkgraven van de Schrijversschool kwam voor de pauze zelfs niet één keer aan het woord. Grappig was dat toen het over het 'Imperialistische Amerika' ging, aangezwengeld door Tjitse Hofman, er venijn sloop in de disvussie, al ging die voornamelijk tussen de Egyptische Nahed Selim en al-Sawad.
Wat de Soedanese Amjad Ibrahim (literair recensent en onderzoeker) en diens landgenoot Youssouf Al-Sawie (dichter) in ieder geval duidelijk maakten, was dat met de politieke en ecomische veranderingen - door de olie werd de regio opgedeeld in kleinere landen - traditionele thema's als liefde, heroïek, gevlei of hekel uit de poëzie verdwenen, ten faveure van een nationalistische, dan wel revolutionaire insteek.
Weinig kregen dat mee, want voor de pauze zaten er vijftien bezoekers op de tribune. Na de koffie nog negen. Waardoor veel literatuurliefhebbers dus de opmerking van Selim misten dat, qua absolute aantallen dichters en uitgegeven bundels, Nederland de derde plaats innneemt op de 'wereldranglijst'. achter japan en ijsland. Bart FM Droog: ''Wel een beetje tekenend voor de marginale rol van de poëzie. Want hoeveel mensen wonen er in godsnaam in IJsland, drie of vier?
Sinkgraven was van mening dat Nederlandse poëzie en proza ook niet veel te bieden hebben. Want: ''Wij zijn teveel beïnvloed door mensen als Céline en Baudelaire." Tsead Bruinja, "Wij hebben wel degelijk iets eigens. Neem 'De Aanslag' van Harry Mulisch, waarin de ervaringen van Nederlanders in de Tweede Wereldoorlog." Sinkgraven vond Mulisch echter geen goede schrijver. Reve wel, maar diens reviaans taalgebruik schijnt onvertaalbaar te zijn. Volgens Amjad moesten de nederlanders hun poëzie de kans geven om vertaald te worden naar het arabisch. Hij dacht dat zijn landgenoten er zeker nieuwsgierig naar zouden zijn. Omdat, zo zei Youssouf, Nederlanders door Soedanezen als avontuurlijk worden gezien; vernieuwend en niet bang om zich het onbekende eigen te maken. RuG-huisdichteres Petra Else Jekel vond ook wel dat elke Nederlandse dichter iets te vertelen heeft en datgene wat verwoord wordt, is genesteld in de Nederlandse cultuur. Zij probeerde eveneens een soort van eindconclusie neer te zetten met de verklaring dat Nederlandse dichters minder op nationale thema's gericht zijn dan Arabische. Daar wilden de anderen wel weer op reageren, maar toen was de tijd om en er moesten ook nog gedichten voorgelezen worden.
(Herman Sandman, Groninger Gezinsbode, 20-6-2001)

naar boven

HET KOMT NIET MEER GOED MET ILJA

Het weekblad Vrij Nederland plaatste zaterdag een schrijven van Bart FM Droog, waarin hij nog eens uithaalde richting Ilja Pfeijffer, maar eigenlijk zijn de Groninger dichters de (non)discussie over 'gemakkelijke' en 'moeilijke' poëzie meer dan zat. De Epibreren Nieuwsmail van gisteren kwam er dan ook niet meer op terug.

Maar Pfeijffer en De Dichters uit Epibreren zullen vermoedelijk nooit vrienden worden. Het collectief legt het in de Nieuwsmail van 5 juni nog één keer uit, naar aanleiding van de inderdaad opmerkelijke omslag van Ilja. Toen nog Ilja Leonard Pfeijffer geheten vond vorig jaar dat: onbegrijpelijke poëzie beter is dan makkelijke poëzie (...), maar zegt in Vrij Nederland (week 21) ineens dat: ''Niets moet en alles mag'.
Bovendien schoot Epibreren in de wiek van een interview van Remco Ekkers in de Poëziekrant (maart/april 2001). Daarin komt de 'poëtenstrijd' in Nederland weer eens aan de orde en wordt ondermeer beweerd dat 'de mensen van Epibreren vinden dat de poëzie de straat op moet', 'wat tien jaar geleden de Maximalen al wilden', 'ze roepen omdat ze meer macht willen', dat tv en kranten vragen om begrijpelijker poëzie en: 'De mensen van Epibreren doen een zwaktebod door te zeggen dat hun teksten niet meer als teksten gezien moeten worden, maar als teksten plus muziek'
De Dichters uit Epibreren - Bart FM Droog, Tjitse Hofman en Jan Klug laten in de Epibreren Nieuwsmail van 5 juni derhalve weten dat Pfeijffer te Epibreren bekend staat als de man zonder standpunten, die 'maar wat roept, in de hoop daarmee in de media te scoren. Zodra de ene publiciteitsgolf is uitgeraasd, roept hij weer wat anders. Helaas roepen velen hem na en maken zich met hem daarmee volstrekt ongeloofwaardig.'
Het collectief zegt bovendien dat in de poëzie niets moet, te geloven in pluriformiteit en diversiteit en dat er geen enkel verband is tussen de Maximalen en Epibreren: 'Zij waren een losvaste in de media gehypete gelegenheidscoalitie die niet lang stand hield, om precies te zijn van 24 mei 1988 tot en met 29 september 1989. Wij zijn twee dichters en een muzikant die sedert 1994 in een hechte groep opereren om tot boeiende, gemeenschappelijke poëzievoordrachten te komen'.
Epibreren vermoedt dat 'Esther Jansma, literair commissielid bij uitstek, haar eigen machtsdenken op ons projecteert. Het enige wat wij te Epireren ambiëren is het schrijven van gedichten, het verwerven van voordrachten uit eigen werk en het publiek te enthousiasmeren voor Nederlandstalige poëzie, zowel binnen dit taalgebied als daarbuiten. En, last but not least, ongesubsidieerd te kunnen leven van ons werk.'
De vraag van het radio- en tv-volk is te Epibreren onbekend, terwijl het zo mogelijk een nog groter raadsel is 'wie van ons ooit gezegd heeft dat onze 'teksten niet meer als teksten gezien moeten worden, maar als teksten plus muziek' Simpelweg omdat we zoiets nooit zouden zeggen.'
Conclusie: 'Het begint nu toch wel op te vallen dat vrijwel alle mensen die positief aan Pfeijffers essay refereren net als Pfeijffer uit de kring rond het tijdschrift 'De Revisor' stammen: ze zijn of waren of redacteur danwel medewerker van/aan dit gesubsidieerde blad.' Niettemin blijft het te Epibreren een groot vraagstuk ' waarom wij naast vele andere, totaal verschillend schrijvende en totaal verschillend voordragende dichters als doelwit moeten fungeren. We weten wel dat we passen voor het maffe spel dat deze lieden spelen in het onlangs door Pfeijffer als poëziepretpark gekenmerkte contemporaine literaire klimaat.' Punt.
(Herman Sandman, Groninger Gezinsbode, 20-6-2001

naar boven

DICHTEN OM DE GUNST VAN HET PUBLIEK OP POETRY INTERNATIONAL

In het kader van Poetry International rijden deze week in Rotterdam auto's rond met woorden op het dak. Al rijdende schrijven ze gedichten, en geven de poëzie terug aan de straat. Maar niet alleen buiten, ook binnen doet men hard zijn best om de poëzie te ontrukken aan de saloncultuur met Poetry Slam, live poëzie. De Groninger Dichter uit Epibreren Tjitse Hofman was een van de zes deelnemers.

Rotterdam - Kern van Poetry Slam is de waardering uit de zaal. Op joelen en uitbundig klappen volgen geen boze blikken, maar lofuitingen van de dichter die alles aan elkaar praat, dicht, zingt en rapt. Rik Maverik heet de presentator van vanavond, afkomstig uit de Verenigde Staten. Hij jut het publiek wat op, moedigt aan om flink rumoer te maken, om in en uit te lopen. Alles voor een open mind. Laat weten wat je ervan vindt! Uiteindelijk rolt er dan zelfs een 'winnaar' uit de bus: de dichter die het publiek het meest heeft weten te imponeren.
Ook ditmaal is er strijd, maar gezamenlijk hebben de dichters besloten af te zien van de gebruikelijke rapportcijfers. 's Middags nog won Tjitse Hofman de gunst van het scholierenpubliek, 'maar vanavond', zo zegt hij vooraf, 'gaan we gewoon ons ding doen'.
De deelnemers komen uit Afrika, Canada, Duitsland en Zwitserland. Een mooi versje vooraf: 'Yesterday is history / tomorrow's a mystery / Today is a gift / that's why we call it present'. Maar dan barst het los. Begeleid door een dj geeft de ene na de andere dichter zijn eigen showtje weg. soms op beukende bassen en scheurende gitaren, dan weer op een relaxte riedel. Alleen de Canadese Hilary Peach doet het met een absolute stilte. Ze giet haar gedichten in een country-achtig jasje en bezorgt met haar a capella iemand uit de zaal, zo horen we later, koude rillingen.

Poëtische tirade

Heel anders is wat Jürg Halter even later doet. Schlemielig schuifelt hij naar voren. 'Houdt u van vogels?' vraagt hij, 'Houdt u van duiven?' Waarna hij ontsteekt in een poëtische tirade tegen de 'vliegende rat'. Duiven zijn het Kwaad! Zelfs uit zijn typische Duits klinken de nodige gore woorden door. Het pus en het bloed vliegt het publiek om de oren als Halter beschrijft welke wraakoefeningen hij uitvoert op een van de beestjes.
Het zijn dergelijke uitersten die Poetry Slam zo levendig maken. Iedereen doet zijn ding en kiest de vorm die hem past. Misschien maar goed ook, dat daarbij het harde oordeel in de vorm van cijfers achterwege werd gelaten. Onderling respect lijkt veel belangrijker. Maar ook: gemoedelijkheid. zeker als je ziet hoe de slammers op hun beurt wachten. Rustig achteroverleunend op bankjes, een sigaret in de mond. Ondanks het kabaal is Word Slam gewoon lekker loungen.
(Reinier Spreen, Nieuwsblad van het Noorden, 21-6-2001)

naar boven

DERDE POETRY INTERNATIONAL POETRY SLAM

(...) Na de pauze barstte in een tjokvolle Kleine Zaal gisteravond Poetry Slam los. Deze vorm van café-voordracht, een mengsel van rap, performance en gewone voordracht, in een competitie-achtige sfeer, waarbij het publiek uitgenodigd wordt zijn oordeel te geven, blijkt heel goed aan te slaan. Het siert dit poëziefestival, dat doorgaans vooral, en terecht, de gevestigde, geschreven poëzie over het voetlicht wil brengen, dat het de nieuwe orale vormen die ontstaan zoveel aandacht wil geven. Poetry Slam had gisteren veel aardigs te bieden, van een Zuid-Afrikaanse rap-poëet1 tot een Canadese die haar verhalende gedichten met een heuse country-snik in haar stem aan het publiek voorzong. Van een Leipziger punk tot een Zwitserse woordenjongleur die zowaar een spetterend haatgedicht tegen duiven de zaal inslingerde. Commentaar van iemand uit het publiek: "Nooit van mijn leven wil ik meer een duif zijn".
(Jan-Hendrik Bakker, Haagsche Courant, 21-6-2001)
commentaar Epi-redactie:
1. Bedoeld wordt Lesego Rampolokeng, die 's middags al publiekelijk verklaarde alles behave een rappoëet te zijn.

naar boven

BEKGEVEG TUSSEN ALLERLEI DICHTERS

Rotterdam - Mark Boog heeft met zijn bundel Alsof er iets gebeurt gisteravond de C. Buddingh'-prijs voor nieuwe Nederlandse poëzie 2001 gewonnen. Poetry International vervolgde de avond met de Poetry Slam, ook een competitie tussen (internationale) dichters, maar met een sterke nadruk op performance, soms bijna resulterend in stand-up comedy. In Zuid-Afrika noemen ze dit toepasselijk bekgeveg.

Het contrast tussen de twee programmaonderdelen had niet groter kunnen zijn. De vier genomineerde debutanten hebben weliswaar een vrij toegankelijk en begrijpelijk taalgebruik - in tegenstelling tot de razendsnelle, ingewikkelde, van betekenis overlopende zinnen van sommige Slammers - maar hebben voor de rest vooral last van de afstandelijkheid die de dichter schept in de beslotenheid van zijn eigen privéwereldje.
De jury, Paul Demets, Robert Dorsman en Annemiek Neefjes, verkoos Alsof er iets gebeurt van Mark Boog boven de debuten Slaapschuld (Peer Wittenbols), Zijn opkomst in de voorstad (Alfred Schaffer) en Uit de verf van lucht (Mark Bruynseel). (...)
Bij aanvang van de Poetry Slam is de zaal afgeladen vol. De Berlijnse dj Marco Braun vult de zaal met een uitvoering van Dylans Maggie's Farm door Rage Against the Machine. De Amerikaanse presentator Rik Maverik verscheurt papiertjes met de nummers 1 tot en met 5 ('we gaan niet in competitie') en roept iedereen op vooral te staan en rond te lopen, om een biertje te halen of iets anders in te nemen. Allles wat men nodig heeft om zich meer open te stellen voor wat vanavond gaat gebeuren: "And we respect you for that." Iedereen die de film Slam met Saul Williams heeft gezien, kent de underground sfeer die rond zo'n Poetry Slam hangt. Heerlijk, maar niet met publiek dat grotendeels niet open staat voor de losse presentatie van de Amerikaan. Zelfs het optreden van de Zuid-Afrikaanse imbongi Zolani Mkiva, de Poet of the Nation, die optrad bij de inauguratie van Nelson Mandela, kan niet voorkomen dat veel publiek de zaal voortijdig verlaat. Volgende keer in Nighttown of Roov sporttown dan maar?
(Wendy Koops, Het Parool, 21-6-2001)

commentaar: Toch knap dat onze Wendy erin slaagt geen enkele van de deelnemende dichters aan de Slam bij naam te noemen. Alsof het Songfestival gerecenseerd wordt door alleen de namen der presentatoren te noemen.
naar boven

A CAMPINGFLIGHT TO LOWLANDS PARADISE 2001

24, 25 en 26 Augustus. Evenemententerrein Six Flags Holland - Biddinghuizen.
Schrijvers: Beeldspraak, Dichters dansen niet, De Dichters uit Epibreren, Tivoli Writers Block, striptekenaars.
Kaartverkoop door Ticket Service via de grotere postkantoren, VVV's en GWK's, 0900-300.1250 (99 ct.p.m.), www.ticketservice.nl en de bekende voorverkoopadressen. Entree: fl. 195 (excl. servicekosten en incl kamperen en busvervoer vanaf de NS stations 't Harde en Lelystad. LOWLANDSFESTIVALGIDS OP 1 AUGUSTUS BIJ DE VOLKSKRANT!
(De Volkskrant, 21-6-2001)

naar boven

DICHTERS KEREN TERUG IN HUIZEN

Het poëziefestival 'Dichter aan huis' gaat in het weekend van 29 op 30 september toch door, dankzij een projectsubsidie van het ministerie van OCW. Dichters als Remco Campert, Mustafa Stitou, Gerrit Kouwenaar, Willem Jan Otten, Esther Jansma, Rutger Kopland en Bart FM Droog zullen hun werk voorlezen in vijftig woonhuizen in Den Haag.
Het festival was op losse schroeven komen te staan nadat het minsterie had besloten het niet op te nemen in de jongste Cultuurnota, waarmee het een negatief advies van de Raad voor Cultuur volgde. Die vond dat het programma te zeer een lokaal karakter had.
Het andere project van de stichting, 'Literair Paspoort', waarbij in ambassades wordt voorgelezen, ging wegens de financiële problemen vorig jaar niet door. Directeur Ferry Simonis van de Stichting Dichter aan huis vindt het nu toch toekennen van de projectsubsidie logisch. "Wij zijn een festival met nationale uitstraling. Het vindt plaats in Den Haag, maar het publiek en de dichters komen uit het hele land. Vandaar ook dat wij een beroepsprocedure tegen het besluit van het ministerie in gang hadden gezet." Die werd ondersteund door een handtekeningenactie, waarbij zowel bezoekers als deelnemende dichters het voor het festival opnamen. Inmiddels is die procedure weer stopgezet.
Dichter aan huis krijgt 80.000 gulden van het rijk. Daarnaast ontvangt het nog 65.000 gulden van de gemeente Den Haag. Zonder de minsteriële bijdrage had het festival niet plaats kunnen vinden, zegt Simonis. Hij verwacht een gelijksoortige subsidie voor Literair Paspoort 2002 te kunnen krijgen. "Daarover gaan we in augustus rond de tafel zitten." Simonis hoopt dat de nu weer toegekende projectsubsidies de voorbode zijn van structurele ondersteuning bij de eerstvolgende gelegenheid. Die is over drie jaar, in de volgende cultuurnota. Van de duizend plaatsen die beschikbaar zijn in de Haagse woonvertrekken, is inmiddels ongeveer de helft verkocht.
(Arjen Fortuin, NRC Handelsblad, 22-6-2001)

naar boven

'WAT EEN WERELD... ZUCHT...'

De Dichters uit Epibreren mogen het dan helemaal gehad hebben met het gekrakeel over gemakkelijke en moeilijke poëzie, Ilja Pfeijffer is de polemiek nog lang niet beu. Want tot zijn stomme verbazing kreeg Bart FM Droog 21 juni een e-mail uit Leiden.

Van Pfeijffer dus. Het schrijven volgde op de ingezonden brief van de Epibreren-dichter in Vrij Nederland; omdat Pfeijffer weer eens collega-dichters op de korrel nam. De Leidenaar schrijft. Beste Bart, Ik heb erg moeten lachen om je ingezonden brief in Vrij Nederland. Dank daarvoor. Misschien interesseert het je dat er een vervolg is verschenen: 'De mythe van het spontane meisje', gepubliceerd in De Revisor (waar anders?), nr. 2 van de lopende jaargang. Wellicht kun je er iets mee voor je mooie website. Als immer, je Ilja
De reactie van Droog: Het stuk waar hij het over heeft betreft een nieuwe aanval van hem, ditmaal op 'autobiografische dichters' - ook weer zo'n verzonnen dichtersgroep die hij uit zijn hoge hoed tovert en waartoe hij o.a. Rutger Kopland en Anna Enquist rekent. Het begint erop te lijken dat vriend Pfeijffer een ziekelijke neiging heeft om elk half jaar uit te halen naar steeds weer andere dichters. Gezien het grote aantal dichters binnen dit taalgebied kan hij geruime tijd vooruit. Ik ben overigens niet van plan te reageren of om hem nog verder behulpzaam te zijn in zijn publicitaire escapades. De informatie op www.epibreren.com/reacties blijft online als service aan zijn toekomstige doelwitten. Wat een wereld. Zucht.
(Herman Sandman, Groninger Gezinsbode, 27-6-2001)

naar boven

INTERNET

De Dichters uit Epibreren spuien hun informatie op www.epibreren.com: voordrachten, publicaties en links naar Rottend Staal Online, 'het enige internetpoëziedagblad in de Europese Gemeenschap', en zo naar de homepages of websites van een hele reeks binnen- en buitenlandse dichters. Via www.epibreren.com geraak je ook binnen op de homepages van onder anderen J.A. Deelder, Peter Holvoet-Hanssen, Ramsey Nasr, Menno Wigman en Olaf Zwetsloot.
(Poëziekrant #3, jaargang 25. Mei/juni 2001 (verscheen eind juni))

naar boven

DICHTER BIJ DE DIJK

De manifestatie 'Dichter bij de dijk in Uitwierde' sluit af op 30 juni met een poëzie, muziek- en theaterhappening. Uit dichtershoek komen De Dichters uit Epibreren, Driek van Wissen, Djodjie Rinsampessy, Jean Pierre Rawie, Max Niematz, Aafke Steenhuis, Ronald Ohlsen en Guillaume Pool. De manifestatie blijft tastbaat voortbestaan in de vorm van een cd-rombox (vanaf juli verkrijgbaar voor f. 15) en een programmaboekje, tevens toegangsbewijs (f.12,50 in voorverkoop en f. 15 opde dag zelf). Meer informatie op http://home.zonnet.nl/meeder33/
(Poëziekrant #3, jaargang 25. Mei/juni 2001 (verscheen eind juni))

naar boven

KERMISACHTIGE EPIBREERDERS

(...) Vergeleken met het puberale geschreeuw van de ex-Maximalen en het vuurwerk van de kermisachtige Epibreerders is deze poëzie stil, maar dat hoeft toch geen depreciatie in te houden? (..)
(Remco Ekkers, in een artikel over de poëzie van Hans Tentije, Poëziekrant #3, jaargang 25. Mei/juni 2001 (verscheen eind juni))

noot: Waarom Remco Ekkers De Dichters uit Epibreren zo nodig in één hokje met de Maximalen wil drukken, blijft te Epibreren een groot raadsel. We hebben het hem één keer gepoogd te vragen (op 27 mei 2001 in het Literair Lokaal te Groningen) , maar hij kon zich niet meer herinneren wat hij eerder over ons geschreven had. Vervolgens werd hij furieus (op 9 juni 2001, alweer te Groningen, ditmaal in de Stadsschouwburg) omdat we hem - en volgens hem ook Esther Jansma - betiteld hadden als 'kinderdichter'. Zijn waandenkbeelden over wat wij over wie dan ook zeggen laten we graag aan zijn psychiater over - onze betiteling van Ekkers als 'kinderdichter' berustte helaas op een type-fout, waarvoor wij ons excuseren. Het had natuurlijk moeten zijn 'kindse dichter'.

naar boven

...en voor meer actuele data: de optredens-pagina!

naar boven